زبان امتدادپذیر نشانه‌گذاری فرامتن ( به انگلیسی XHTML : Extensible HyperText Markup Language ) یک عضو از خانواده زبان نشانه گذاری XML است. این زبان از نسخه های زبان نشانه گذاری ابرمتن (HTML) توسعه یافته که به طور گسترده ای استفاده میشود و این زبان زبانی است که صفحات وب با آن ساختار بندی و تنظیم شده است .
در حالی که HTML قبل از آخرین نسخه خود یعنی HTML5 برای SGMLیعنی همان استاندارد فراگیر کردن زبان نشانه گذاری مورد استفاده قرار گرفته بود XHTML با هدف اینکه یک مشتق از XML باشد به عنوان زیر مجموعه محدودتر از SGML معرفی شد .
تاریخچه XHTML
تکامل HTML در زمانی که نیاز بود متوقف شد و زبان جدید XHTML جایگزین آن شد . این زبان جدید از بسیاری جهات شبیه HTML است ، ولی برای کار با XML ساخته شده است .
XHTML1.0 توسط کنسرسیوم جهانی وب (W3C) در تاریخ ۲۶ ژانویه سال ۲۰۰۰ ارائه شد . در تاریخ ۳۱ می سال ۲۰۰۱ ، W3C زبان XHTML1.1 را برای طراحان وب عرضه کرد.
این زبان نسل جدیدتر از HTML4 می باشد که دارای یکسری اصول و قوانین خاص است تا کمبودهای HTML را در مورد دستگاه های کوچک الکترونیکی که به وب متصل میشوند ، مانند تلفن های همراه ، جبران کند ، که موجبات افزایش اطمینان از عملکرد صحیح سندها در شرایط پیچیده‌تر موجود در اینترنت امروزی را فراهم می‌سازد.
تفاوت XHTML و HTML
مهم‌ترین تفاوت این دو استاندارد ، سخت‌گیرانه بودن XHTML در مقایسه با HTML است . برای تفهیم این موضوع به ویژگی های هر دو زبان می پردازیم :
ویژگی های HTML
- HTML فضای کمتری را در حافظه اشغال میکند و به همین خاطر در مرورگر ها سریع تر بارگزاری می شود .
- HTML ساده است . ضمناً اگر انتهای تگ ها را نبندید باز هم به شما خطا داده نمیشود و کار می کند .
- مرورگر های قدیمی نیز آشنایی بهتری با HTMl دارند.
- کوچک یا بزرگ بودن حروف در HTML اهمیتی ندارد مثلاً BODY با body فرقی نمی کند .
- الزامی برای نوشتن تگ body و head وجود ندارد.
ویژگی های XHTML
- عناصر XHTML باید به درستی و تو در تو نوشته شوند .
- عناصر XHTML باید همیشه بسته شوند .
- عناصر XHTML باید در حروف کوچک نوشته شوند .
- عناصر XHTML باید یک عنصر ریشه داشته باشند .
- نام مشخصه ها و Attribute ها باید به صورت حروف کوچک نوشته شود.
- مقادیر Attribute ها باید بین دابل کوتیشن (“) نوشته شود .
- Attribute ها را نمیشود به صورت minimize شده نوشت .
- یک سند نوشته شده با XHTML باید دارای اعلامیه XHTML DOCTYPE باشد .
- تمامی تصاویر ها باید دارای توضیح (خاصیت alt) باشند .
در بخش جاوا اسکریپت نیز تفاوت های میان این دو استاندارد وجود دارد . برای مثال استفاده از document.write در XHTML امکان‌پذیر نیست .
در بخش CSS نیز محدودیت هایی از جمله حساسیت به سطح حروف برای Selectorها در XHTML وجود دارد که ممکن است سبب دشوار شدن کار برنامه نویسان شود .
سقوطXHTML
تمامی محدودیت‌های ایجاد شده با ورود XHTML سبب شد تا توجه همگانی به آن رو به کاهش برود و تمایل به استفاده از استاندارد جدید و منعطف HTML5 افزایش یابد . به همین دلیل HTML5 پیش از آنکه به صورت رسمی به استانداردی برای طراحی سایت تبدیل شود ، توسط اغلب توسعه‌دهندگان پذیرفته شده و مورد استفاده قرار گرفت .
سجاد عزیززاده
